แฉกลไกตลาดสีเทา! EV จีนไมล์เป็นศูนย์ รถใหม่ป้ายแดงมือ 2 รัฐบาลจีนหนุนหลัง

ในยุคที่อุตสาหกรรมยานยนต์จีนกำลังเติบโตอย่างรวดเร็วและแข่งขันกันอย่างดุเดือดในตลาดโลก แต่เบื้องหลังความสำเร็จที่ดูเหมือนจะรุ่งโรจน์ กลับมีเรื่องราวที่น่าตกใจและเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักเกี่ยวกับ "ตลาดสีเทา" ที่บิดเบือนยอดขายรถยนต์ใหม่ ด้วยการปลอมแปลงรถใหม่ป้ายแดงให้กลายเป็นรถมือสองไมล์เป็นศูนย์ ส่งออกไปยังต่างประเทศเพื่อรักษาตัวเลขการเติบโตของอุตสาหกรรมในประเทศจีน

แฉกลไกตลาดสีเทา รถใหม่ป้ายแดงกลายเป็นรถมือสองไมล์ศูนย์

อุตสาหกรรมยานยนต์จีนถูกเปิดโปงว่ามีการบิดเบือนยอดขายรถยนต์ใหม่หลายปีผ่านกลไกที่เรียกว่า "ตลาดสีเทา" ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลท้องถิ่น โดยรถยนต์ใหม่ที่เพิ่งออกจากสายการผลิตจะถูกจดทะเบียนเป็นรถใช้แล้วทันที แม้จะไม่เคยถูกใช้งานจริงเลยก็ตาม เรียกกันว่า "รถมือสองไมล์ศูนย์" หรือ "รถศูนย์ไมล์" จากนั้นรถเหล่านี้จะถูกส่งออกไปยังตลาดต่างประเทศ เช่น รัสเซีย เอเชียกลาง และตะวันออกกลาง ซึ่งเป็นตลาดที่มีความต้องการรถยนต์สูงแต่มีข้อจำกัดด้านการนำเข้ารถยนต์ใหม่1 2 3

กระบวนการนี้เริ่มต้นเมื่อผู้ส่งออกซื้อรถยนต์ใหม่จากผู้ผลิตหรือตัวแทนจำหน่าย จากนั้นจดทะเบียนรถด้วยป้ายทะเบียนจีนทันที และประกาศสถานะเป็นรถมือสอง ก่อนส่งออกไปต่างประเทศในฐานะรถใช้แล้ว ทั้งที่ในความเป็นจริงรถเหล่านี้ไม่เคยถูกขับใช้งานเลย ผู้ผลิตจึงสามารถบันทึกยอดขายและรายได้ในบัญชีได้ทันที ช่วยให้ตัวเลขยอดขายดูสูงขึ้นและหลีกเลี่ยงการสะสมสินค้าคงคลังที่ขายยากในตลาดภายในประเทศ1 3

รัฐบาลท้องถิ่นจีนหนุนหลังตลาดสีเทา

น่าสนใจว่าแนวปฏิบัตินี้ไม่ได้เกิดขึ้นโดยบังเอิญ แต่มีการสนับสนุนอย่างเป็นทางการจากรัฐบาลท้องถิ่นจีนกว่า 20 แห่ง รวมถึงมณฑลสำคัญอย่างกวางตุ้งและเสฉวน โดยมีมาตรการสนับสนุนหลากหลาย เช่น การเพิ่มโควต้าทะเบียนรถสำหรับการส่งออก การเร่งคืนภาษี การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานเพื่อส่งออก และการจัดกิจกรรมจับคู่ธุรกิจเพื่อกระตุ้นการส่งออกรถมือสองปลอมเหล่านี้3

เหตุผลเบื้องหลังคือในระบบเศรษฐกิจแบบวางแผนรวมศูนย์ของจีน การเร่งตัวเลขยอดขายและการจ้างงานช่วยเพิ่มโอกาสในการเลื่อนตำแหน่งหรือได้รับงบประมาณเพิ่มเติมสำหรับเจ้าหน้าที่รัฐ ขณะที่หากไม่บรรลุเป้าหมาย อาจถูกลงโทษทางวินัยหรือถูกลดตำแหน่ง นอกจากนี้ การซื้อขายรถมือสองปลอมยังช่วยปั่นตัวเลข GDP ให้สูงขึ้นอย่างรวดเร็ว เพราะนับทั้งมูลค่าการซื้อและการขายของรถคันเดียว3

ผลกระทบและความท้าทายของตลาดรถยนต์จีน

ปัญหานี้สะท้อนถึงความท้าทายของอุตสาหกรรมรถยนต์จีนที่ผลิตรถยนต์เกินความต้องการภายในประเทศ นำไปสู่สงครามราคาที่ยืดเยื้อและข้อกล่าวหาการทุ่มตลาดรถยนต์จีนในต่างประเทศ นอกจากนี้ ตลาดรถมือสองจีนยังเต็มไปด้วย "รถมือสอง 0 กิโลเมตร" ที่ไม่เคยถูกใช้งานจริงจำนวนมาก ซึ่งสร้างความสับสนและบิดเบือนข้อมูลในตลาดรถมือสองภายในประเทศ4

แม้จะมีเสียงวิจารณ์และการประณามจากสื่อของรัฐจีน เช่น หนังสือพิมพ์ People’s Daily ที่เรียกร้องให้มีการกำกับดูแลเข้มงวด แต่ตลาดสีเทานี้ยังคงดำเนินต่อไปอย่างแข็งขัน โดยเฉพาะในตลาดที่จีนยังไม่สามารถตั้งหลักได้อย่างมั่นคง เช่น เอเชียกลางและตะวันออกกลาง2 3

ตัวอย่างและภาพรวมของตลาดสีเทาในจีน

ปี 2566 จีนแซงญี่ปุ่นขึ้นเป็นผู้ส่งออกรถยนต์รายใหญ่ที่สุดของโลก โดยส่งออกทั้งหมด 6.41 ล้านคัน โดยประมาณ 6% เป็นรถมือสองปลอม3
ประมาณ 90% ของรถยนต์นั่งส่วนบุคคลและรถพาณิชย์ที่จีนส่งออกเป็นรถมือสองไมล์ศูนย์1 3
เมืองเซินเจิ้นและกว่างโจวมีเป้าหมายการส่งออกรถยนต์รวมถึงรถมือสองปลอมในระดับสูง3
บริษัท Huanyu Auto ในฉงชิ่งขยายธุรกิจสู่ตลาดรถมือสองปลอม โดยมีกำไรสูงจากการขายรถยนต์ไฟฟ้าในเอเชียกลาง3

สรุป

การปั่นยอดขายรถยนต์ใหม่ด้วยการปลอมเป็นรถมือสองไมล์ศูนย์และส่งออกไปต่างประเทศ เป็นกลไกตลาดสีเทาที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลท้องถิ่นจีน เพื่อรักษาตัวเลขการเติบโตของอุตสาหกรรมยานยนต์ในประเทศ แม้จะเสี่ยงต่อชื่อเสียงและถูกวิจารณ์ว่าทุ่มตลาดในต่างประเทศ กลไกนี้สะท้อนความซับซ้อนและความท้าทายของตลาดรถยนต์จีนในยุคที่การแข่งขันรุนแรงและเศรษฐกิจต้องการตัวเลขที่น่าประทับใจ ทั้งยังสร้างความสับสนในตลาดรถมือสองและเพิ่มแรงกดดันต่อผู้บริโภคในหลายประเทศที่รับรถยนต์เหล่านี้เข้ามา

เรื่องราวนี้ไม่เพียงแต่เป็นบทเรียนที่สะท้อนถึงความซับซ้อนของตลาดยานยนต์ระดับโลก แต่ยังเป็นการเตือนให้ผู้บริโภคและนักลงทุนทั่วโลกต้องตระหนักถึงความโปร่งใสและความน่าเชื่อถือของข้อมูลในอุตสาหกรรมที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก1 2 3 4.